మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ చట్టం (Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act) పేరుతో రెండు దశాబ్దాల క్రితం రూపొందిన గ్రామీణ ఉపాధి కల్పనా పథకాన్ని రద్దు చేస్తూ కేంద్రంలోని మోదీ ప్రభుత్వం (Modi Government) కొత్త చట్టాన్ని తీసుకొచ్చింది. నరేగా (MGNREGA) స్థానంలో ‘వికసిత్ భారత్ గ్యారంటీ ఫర్ రోజ్గార్ అండ్ ఆజీవికా మిషన్ గ్రామీణ్’ పేరుతో వీబీ-జీ రామ్ జీ బిల్లు (G RAM G Bill)ను మంగళవారం లోక్సభ (Lok Sabha)లో ప్రవేశపెట్టగా, నేడు ఈ బిల్లుకు లోక్సభ ఆమోదం లభించింది.
గ్రామీణ ఉపాధి విధానంలో కీలక మార్పులు తీసుకురావాలనే ఉద్దేశంతో ప్రభుత్వం ఈ బిల్లును తీసుకొచ్చినట్లు తెలిపింది. నరేగా పథకం అమలులో ఉన్న లోపాలను సరిదిద్దుతూ, ఉపాధితో పాటు జీవనోపాధి అవకాశాలను విస్తృతంగా కల్పించడమే లక్ష్యంగా ఈ కొత్త చట్టం రూపొందించామని కేంద్రం స్పష్టం చేసింది. ‘వికసిత్ భారత్’ (Viksit Bharat) విజన్లో భాగంగా గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడమే ఈ బిల్లులోని ప్రధాన ఉద్దేశమని ప్రభుత్వం వాదించింది.
అయితే ఈ బిల్లుపై లోక్సభలో తీవ్ర రాజకీయ దుమారం చోటు చేసుకుంది. చర్చ సందర్భంగా ప్రతిపక్షాలు (Opposition Parties) పెద్ద ఎత్తున నిరసన వ్యక్తం చేశాయి. నరేగా వంటి కీలక పథకాన్ని రద్దు చేయడం గ్రామీణ పేదల హక్కులను హరించడమేనని విపక్ష సభ్యులు ఆరోపించారు. ఈ బిల్లు వల్ల కోట్లాది గ్రామీణ కార్మికులకు ఉపాధి భద్రత దెబ్బతింటుందన్న ఆందోళనను వారు వ్యక్తం చేశారు.
ప్రతిపక్షాల ఆందోళన నడుమ స్పీకర్ ఓటింగ్ నిర్వహించగా, వీబీ-జీ రామ్ జీ బిల్లు (VB G RAM G Bill)కు మెజారిటీ మద్దతుతో ఆమోదం లభించింది. ఓటింగ్ అనంతరం సభలో ఉద్రిక్తత మరింత పెరిగింది. కొందరు ప్రతిపక్ష ఎంపీలు బిల్లుకు సంబంధించిన ప్రతులను చించి నిరసన వ్యక్తం చేయడంతో లోక్సభలో తీవ్ర గందరగోళం నెలకొంది. ఈ పరిణామాల నేపథ్యంలో సభను రేపటికి వాయిదా వేయాల్సి వచ్చింది.
ప్రభుత్వం తరఫున మాట్లాడిన మంత్రులు ఈ బిల్లు గ్రామీణ యువతకు కొత్త అవకాశాలు తీసుకొస్తుందని చెప్పారు. కేవలం కూలీ పనులకే పరిమితం కాకుండా, స్కిల్ డెవలప్మెంట్ (Skill Development), స్వయం ఉపాధి, చిన్న వ్యాపారాల ప్రోత్సాహం వంటి అంశాలకు ఈ చట్టం బలమిస్తుందని వివరించారు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో దీర్ఘకాలిక ఆదాయ వనరులు ఏర్పడాలన్నదే ఈ బిల్లులోని ఆత్మగా పేర్కొన్నారు.
దీనికి ప్రతిగా విపక్షాలు ఈ బిల్లును పూర్తిగా వ్యతిరేకిస్తున్నాయి. నరేగా (MGNREGA) చట్టం గ్రామీణ భారతదేశానికి ఒక భద్రతా కవచమని, దాన్ని రద్దు చేయడం సామాజిక న్యాయానికి విరుద్ధమని వారు వాదిస్తున్నారు. కొత్త బిల్లు పేర్లు మారినా, హామీలు స్పష్టంగా లేవని, అమలులో అనిశ్చితి ఉందని ప్రతిపక్ష నేతలు విమర్శిస్తున్నారు.
మొత్తంగా వీబీ-జీ రామ్ జీ బిల్లు (G RAM G Bill) ఆమోదంతో గ్రామీణ ఉపాధి విధానంలో ఒక కొత్త అధ్యాయం ప్రారంభమైనట్లయింది. అయితే ఇది గ్రామీణ ప్రజలకు నిజంగా లాభం చేకూరుస్తుందా, లేక నరేగా స్థానాన్ని భర్తీ చేయడంలో విఫలమవుతుందా అన్నది రాబోయే రోజుల్లో స్పష్టమవనుంది. ఈ బిల్లుపై దేశవ్యాప్తంగా రాజకీయ, సామాజిక చర్చ మరింత వేడెక్కే అవకాశం కనిపిస్తోంది.