జమిలి ఎన్నికల చుట్టూ వేగంగా మారుతున్న రాజకీయ పరిణామాలు

భారత రాజకీయాల్లో భారీ చర్చకు కారణమైన జమిలి ఎన్నికలు (One Nation – One Election) పై కేంద్రం కీలక అడుగులు వేస్తోంది.
ఢిల్లీ కేంద్రంగా జరుగుతున్న చర్చలు, న్యాయపరమైన అభిప్రాయాలు, పార్లమెంటరీ పరిశీలనలు—all సమాంతర ఎన్నికల దిశగా వేగంగా కదులుతున్నాయి.

ఈ నేపథ్యంలో జాయింట్ పార్లమెంటరీ కమిటీ (JPC), లా కమిషన్ తో నిర్వహించిన తాజా చర్చలు అత్యంత ప్రాధాన్యంగా మారాయి.

రాష్ట్రాల ఆమోదం అవసరం లేదని లా కమిషన్ తేల్చిచెప్పింది

జమిలి ఎన్నికలకు సంబంధించిన బిల్లులు రాష్ట్ర శాసనసభల ఆమోదం లేకుండానే ముందుకు వెళ్లవచ్చని
23వ లా కమిషన్ చైర్మన్ జస్టిస్ దినేశ్ మహేశ్వరి స్పష్టం చేశారు.

లా కమిషన్ ప్రధాన వ్యాఖ్యలు:

• రాజ్యాంగంలోని 368వ అధికరణ ప్రకారం ఈ మార్పులకు రాష్ట్ర అసెంబ్లీల ఆమోదం అవసరం లేదు

• ప్రతిపాదిత బిల్లులు రాజ్యాంగ మౌలిక స్వరూపం పై ఎలాంటి ప్రభావం చూపవు

• సమాఖ్య నిర్మాణాన్ని భంగపరచే మార్పులు ఇవికావు

• లోక్‌సభ, రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలను ఒకేసారి నిర్వహించడం వల్ల పౌరుల ఓటు హక్కుకు ఎలాంటి నష్టం లేదు

• రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికల చట్టాలు రూపొందించేది పార్లమెంట్‌కే పూర్తి అధికారం

ఈ వ్యాఖ్యలతో కేంద్రానికి చట్టపరమైన మార్గం మరింత స్పష్టమైంది.

జేపీసీ చర్చలు ముగింపు దశలో — ఫిబ్రవరిలో నివేదిక ప్రవేశపెట్టే అవకాశం

జాయింట్ పార్లమెంటరీ కమిటీ ఇప్పటికే పలు నిపుణులు, సంస్థలతో చర్చించింది.
ఇక మరో రెండు నెలల్లో మిగతా చర్చలు పూర్తిచేసి వచ్చే బడ్జెట్ సమావేశాలకు ముందు తుది నివేదిక సిద్ధం చేయనుంది.

ఈ నివేదికను ఫిబ్రవరి బడ్జెట్ సమావేశాలలో పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టే అవకాశాలు బలంగా కనిపిస్తున్నాయి.

ఎన్నికల కమిషన్ అధికారాలపై వచ్చిన సందేహాలు నివృత్తి

82A (3), 82A (5) వంటి క్లాజుల కింద ఎన్నికల కమిషన్‌కు అదనపు అధికారాలు ఇవ్వడం మీద వచ్చిన సందేహాలను లా కమిషన్ పూర్తి స్థాయిలో క్లియర్ చేసింది.

లా కమిషన్ వివరణ:

• రాజ్యాంగంలోని 324వ అధికరణ కింద ఇప్పటికే విస్తృత అధికారాలు ఉన్నాయి

• కొత్త క్లాజులు ఆ అధికారాలను స్పష్టీకరించే విధంగా మాత్రమే ఉంటాయి, అదనపు వివాదాలకు దారి తీసేలా కావు

ఇది జమిలి ఎన్నికల అమల్లో కీలక అడుగు.

కేంద్ర నిర్ణయంపై రాజకీయ ఉత్కంఠ

జేపీసీ నివేదిక తర్వాత కేంద్రం తీసుకునే తుది నిర్ణయం రాజకీయంగా కీలకంగా మారనుంది.
జమిలి ఎన్నికలు అమల్లోకి వస్తే:

• ఎన్నికల ఖర్చు భారీగా తగ్గుతుంది

• తాత్కాలిక మోడల్ కోడ్ ప్రభావం తగ్గుతుంది

• పరిపాలన సమర్థత పెరుగుతుంది

• అన్ని రాష్ట్రాల్లో ఒకేసారి ఎన్నికలు జరుగుతాయి

అయితే ప్రతిపక్షం దీనిపై విమర్శలు చేస్తున్నందున పార్లమెంటులో చర్చలు వేడెక్కే అవకాశం ఉంది.

మొత్తం గా చెప్పాలంటే

జమిలి ఎన్నికలపై లా కమిషన్ ఇచ్చిన స్పష్టమైన అభిప్రాయం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి పెద్ద బలం.
రాష్ట్రాల ఆమోదం అవసరం లేదన్న నిర్ణయం, రాజ్యాంగపరమైన అడ్డంకులను తొలగించినట్లే.
ఇప్పుడు ప్రధానంగా చూడాల్సింది —
జేపీసీ నివేదిక ఎలా ఉంటుందో, కేంద్రం బడ్జెట్ సమావేశాల్లో ఏ నిర్ణయాలు తీసుకుంటుందో.

మొత్తానికి, భారత ఎన్నికల వ్యవస్థలో భారీ మార్పుకు దారితీసే ఈ ప్రతిపాదనపై దేశవ్యాప్తంగా ఉత్కంఠ పెరుగుతోంది.